Ο όρος φιλόσοφος στην Αρχαία Ελληνική παράδοση σημαίνει τον άνθρωπο εκείνον που με τη δύναμη και την ορμή του πρωτεργάτη γεννεσιουργού Ερωτα εξυψώνει το λογισμό του στα πανέμορφα πνευματικά ύψη των ιδεών, εξασκεί και ανελίσσει το ισχυρό του χάρισμα της νόησης , και έτσι καλλιεργώντας τη ψυχή του με γνώμονα την αρετή οδέυει προς τη Σοφία εκείνη που κυβερνά Ανθρωπο και Σύμπαν συνάμα, ενωμένα και αλληλένδετα σε πορεία κοινή.
Συνεπαρμένος ο φιλόσοφος από τον θαυμασμό του για τον κόσμο και όλα τα πολυδιάστατα μυστήρια της ζωής που με δέος θωρά γύρω του , μα πάνω απ´ ολα τον έρωτα και τη δίψα του για Γνώση , εξερευνεί το Σύμπαν που τον περιβάλλει , μελετά τον ίδιο του τον εαυτό και τα στοιχεία, τους ανθρώπους, τη φύση τους, τη ψυχή και τις σχέσεις τους. Με βάση του το στεγανό βάθρο του " γνώθι σ´ αυτον" προσπαθεί να συλλάβει τους Νόμους και την Αλήθεια που δίεπουν το Σύμπαν. Ετσι ανακαλύπτει σταδιακά , μεθοδικά και επιστημονικά τον εαυτό του . Γυμνάζει τις εγγενείς ιδιότητες και δυνατότητε της φύσης του , ανελίσσοντας την ποιότητα των ψυχικών ενεργειών του. Συνειδητοποιεί τα βαθύτερα νήματα που συνδέουν τους ανθρώπους και διακρίνει πως αυτά συνθέτουν την δομή των κοινωνιών μ.εσα στις οποίες δίαγει τον βίο του ως ον πολιτικόν. Προοδευτικά επί ίσταται του κόσμου και ανάγεται στη θεώρηση των Πρώτων Αρχών που ορίζουν τη λειτουργία της φύσης και του Ανθρώπου ώς Ενα. Με τούτο τον τρόπο, αυτή η ανθρώπινη επιστήμη , η Επιστήμη των Επιστημών, όπως χαρακτηριστικά την ονόμασε ο Αριστοτέλης, κλειδούχα, τον μεταμορφώνει, τον σμιλεύει, τον εκλεπτύνει, και τον ζυμώνει φέρνοντάς τον πιό κοντά στην ευγενή του αλήθεια και φανερώνοντάς του το πλατύσκαλο προς την ανάβαση και το επίτευγμα που ονομάζεται Ελευθερία.
Μέσα από την αγάπη του για τη Σοφία, που τη συστηματοποιεί μέσω του Λόγου, της νόησης και της τέχνης, ο Φιλόσοφος έρχεται να γνωρίσει την σοφία της Αγάπης, που ως ουσιαστικό συστατικό δομεί το Σύμπαν.
Είναι φανερό πως αυτή η εκδοχή της φιλοσοφίας λίγα κοινά έχει με τη σύγχρονη αντίληψη του Φιλοσόφου. Ενώ ο Ελληνας Φιλόσοφος συμβολίζει την καλλιέργεια του Ανθρώπου με σκοπό την αναγωγή του στην αληθινή του φύση και την εξύψωση του Είναι του, ο " ευρωπαίος φιλ´οσοφος" του Διαφωτισμού είναι συνδεδεμένος με εκείνον τον σχολαστικό, κρατικά εκπαιδευμένο, τεχνικά εξειδικευμένο ,πομπώδες και συχνά μονόχνωτο ακαδημαικό που σαν νέος σοφιστής θεωρεί την γνώση ταξικό προνόμιο και ζήτημα διπλώματος επικυρωμένους από κρατικούς φορείς. Ως εκ τούτου η " φιλοσοφία" στις μέρες μας έχει θεωρηθεί είτε σαν προνόμιο των ελάχιστων εκείνων γραμματικών που λίγο πολύ κατέχουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την ιστορία των ιδεών και έξυπνα σοφιστικά τεχνάσματα που τους επιτρέπουν να κατασκευάζουν ένα λόγο, ένα λόγο όμως χωρίς ουσία. Ετσι η Ελληνική Φιλοσοφία στις μέρες έχει εκλείψει θεωρούμενη ως ασύνδετη , άσχετη, ή άχρηστη μπροστά στην τεχνοκρατική και υλιστική αντίληψη που βλέπει τον κόσμο σαν στίβο απόκτησης χρήματος , και η οποία έχει παραγκωνίσει σχεδόν ολότελα την αληθινή ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ομως ,όσο και αν το ευρωπαικό " μοντέλο" διαμέλισε τη Γνώση σε κλάδους , μέιωσε την Επιστήμη σε τεχνική εξειδίκευση προς όφελος της άμετρης και υβριστικής κερδοσκοπίας ,ωστόσο η αλήθεια παραμένει πως η αυθεντική , η πραγματική σημασία του όρου φιλόσοφος δεν μπορεί να χωρέσει στο πρότυπο του σοφιστή - γραμματικού. Το διαπερνά ,το υπερχειλίζει, το υπερβαινει και έρχεται πάλι στο φως να μας υπενθυμίσει ποιοί είμαστε και ποιό το χρέος μας ως άνθρωποι και ως λαός.
Διότι ουδέν ελληνικότερον απ´ τη φιλοσοφία. Η Φιλοσοφία ως μιά κατάσταση ύπαρξης, ως μέθοδος καλλιέργειας, ανάπτυξης ορθού τρόπου σκέψης και έκφρασης του Νου, ως τρόπος ζωής , αποτελεί όχ απλά εφέυρεση μοναδική των Ελλήνων αλλά και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ελληνικού Νου. Ο Ορθος Λόγος και η επιστημινική σκέψη δεν είναι μονάχα δικαίωμα των ολίγων. Είναι δικαίωμα αλλά και καθήκον όλων των νοημόνων ανθρώπων, και πόσο μάλλον των Ελλήνων πολιτών. Εχουμε ένα ανθρωπιστικό καθήκον να καλλιεργήσουμε τον Νου , τον Λόγο , και τις ψυχές μας, να γίνουμε Ανθρωποι με την Ελληνική σημασία της λέξης, το οποίο ίσως αποτελεί το μοναδικό γιατρικό μπρος τα επικίνδυνα αδιέξοδα στα οποία οδήγησε η αδηφάγος τεχνοκρατία. Στην κρίσιμη εποχή με την οποία βρισκ´ομαστε αντιμέτωποι όπου η υλιστική πλάνη καταρρέει από μόνη της και ο άνθρωπος αισθάνεται την ύπαρξή του απειλούμενη από την υβριστική ασημαντότητα, η Αρχαία Ελληνική παράδοση συνεχίζει να προσφέρει τον τρόπο για την επανόρθωση , την αναδημιουργία και την επανανθρωποποίση των κοινωνιών μας.
Δεν είναι ανάγκη να κοιτάξουμε μακριά, σε ξένες αντιλήψεις ή φορείς για να βρούμε τη λύση στα ατομικά και συλλογικά μας αδιέξοδα: η Ελληνική πνευματική μας παράδοση ,όσο κι αν παραμελήθηκε, θάφτηκε ή αγνοήθηκε από τους σύγχρονους, αποτελεί ακόμα ζωντανό θησαυρό τον οποίο κατέχουμε, να εργαστούμε έντιμα και με συνέπεια για να τον φέρουμε στην επιφάνεια της συνειδητότητας και της κθημερινής μας ζωής. Εκεί θα καταλάβουμε όχι μόνο πως είναι προσβάσιμος σε όλους ανεξαρτήτως διακρίσεων, αλλά επιπλέον πως είναι αναγκαίος για να θεραπεύσουμε τους εαυτούς μας και την πολιτεία μα.
Στην Αρχαία Ελλάδα η Φιλοσοφία δεν διδασκόταν μόνο στις σχολές και πανεπιστήμια τότε δεν υπήρχαν. Οι φιλόσοφοι κατείχαν έναν ευρύτερο κοινωνικό ρόλο ,το έργο του διδασκάλου των νέων πολιτών ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους ειδίκευση. Η Ελληνική Φιλοσοφία ως συλλογικό αγαθό διαπερνούσε και διαπότιζε όλα τα στρώματα και επίπεδα της κοινωνίας. Ετσι εν μέρει εξηγείται το θαύμα του Ελληνικού Πολιτισμού , το αξεπέραστο ύψος της συλλογικής διάνοιας των Ελλήνων. Μήπως αυτή είναι η επίγνωση που έχει ερθει η ώρα να θυμηθούμε και εμείς? Μήπως αυτό είναι το βαθύτερο κάλεσμα των καιρών μας?
Κείμενο της Δέσποινας Πόταρης κύρια ομιλήτρια και αναλύτρια στον κύκλο φιλοσοφικής εμβάθυνσης που διοργανώνει φέτος αλλά και πολύ συχνά ο:
Νίκος Μαγαλιός του Εργαστηρίου Ψυχοφυσιολογικής Εκπαιδεύσεως
www.neurofeedback.gr
Λ. Βουλιαγμένης 123 Αθήνα
210 6422898
69736377454
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου