Καθώς πλησιάζει η έξοδος από το ευρώ

Από την αρχή της κρίσης η κυβέρνηση τονίζει ότι η πολιτική της είναι μονόδρομος. Οσοι ασκούν κριτική είναι ανεύθυνοι ,εκτός πραγματικότητας, ή απλώς γραφικοί. 
Στην ομιλία του στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός ομολόγησε ξεκάθαρα και την αιτία του μονοδρόμου: η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει πάση θυσία μέσα στο πλαίσιο του σκληρού νομίσματος.
Είναι αλήθεια ότι η σκληρή λιτότητα πήγασε από τον συντηρητικό πυρήνα του ευρώ. Το παράδοξο όμως που δεν εκτίμησε ούτε η κυβέρνηση ούτε η τρόικα, είναι ότι η λιτοτητα έφερε πιό κοντά και την έξοδο από το ευρώ. Από τη μιά, η ζήτηση κατέρρευσε λόγω των κρατικών περικοπών, της αύξησης των φόρων και της μείωσης των μισθών και συντάξεων. Από την άλλη, οι τράπεζες περιόρισαν την παροχή ρευστότητας για να ισχυροποιήσουν τους ισολογισμούς τους. Ο συνδυασμός τσάκισε τη μικρομεσαία ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίαςκαι ανέβασε την ανεργία στα ύψη. Συνεπώς οι στόχοι για το έλλειμα δεν επιτυγχάνονται , ενώ η δυναμική του χρέους είναι πλέον εκτός ελέγχου. 

Αντιμέτωπη με την αποτυχία, η κυβέρνηση παραδέρνει. Η εκποίηση περυσιακών στοιχείων και οι μαζικές απολύσεις από το Δημόσιο θα κάνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα. Ο κ. Παπανδρέου ´εκανε την απίστευτη δήλωση ότι επιδίωκει να υπ´αρχει ´ενας τουλ´αχιστον εργαζόμενος σε κάθε οικογένεια στο άμεσο μέλλον. Ισως για να σηκώσει το βάρος της νέας φορολογίας ακίνητης περιουσίας.
Η αλλαγή πορείας είναι πλέον απαραίτητη και πρέπει να ξεκινήσει απo την παραδοχή ότι η ΟΝΕ αποδείχτηκε προβληματική και μη βίωσιμη. Η συμμετοχή της Ελλάδας ήταν καταστροφικό σφάλμα ιστορικών διαστάσεων . Η πραγματικότητα οδηγεί σε αθέτηση πληρωμών στο δημόσιο χρέος και επιστροφή στη δραχμή. 
Δυστυχώς όμως η χώρα βρίσκεται μπροστά σ´ αυτές τις εξελίξεις  με γονατισμένη οικονομία ακριβώς λόγω του μνημονίου. Αρα η επερχόμενη αλλαγή μπορεί να δημιουργήσει φαινόμενα πρωτοφανους κοινωνικής διάλυσης. Τα δύο μεγάλα κόμματα όντας ανέυθυνα για τη κατάσταση, δεν θα μπορέσουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Το πρώτο ζητούμενο λοιπόν είναι να βγουν μπροστά οι κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που θέλουν να αποτρ´εψουν την κοινωνική καταστροφή. Χρειάζεται ένας ευρύς μετωπικός λιτικ´ος σχηματισμός με επίκεντρο την αριστερά.
Ο σχηματισμός αυτός θα προχωρήσει σε αθέτηση πληρωμών, λογιστικό ´ελεγχο και διαπραγμάτευση με τους δανειστές, ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική διαγραφή του χρέους. Μεγάλο μέρος του δανεισμού ,ιδίως από την Ε.Ε και το ΔΝΤ, μπορεί να χαρακτηριστεί μη νομιμοποιημένος. Ακόμη , ο συντριπτικός όγκος των δημοσίων ομολόγων δίεπεται από την ελληνική νομοθεσία και άρα η Βουλή μπορεί μονομερώς να αλλάξει τη διαδικασία αποπληρωμής.
Η έξοδος από το ευρώ, από την άλλη, θα φέρει βαθειά αναταραχή που θα απαιτήσει συντεταγμένη αντιμετώπιση. Πρέπει να τεθούν οι τράπεζες υπό δημόσια ιδιοκτησία, να επιβληθεί έλεγχος στις κεφαλαιακές ροές, να ενεργοποιηθεί η νομισματική πολιτική για να καλυφθεί το πρωτογενές έλλειμμα, να γίνει αναδιανομή εισοδήματος και πλούτου για να στηριχθούν τα λαικά στρώματα, και να ληφθούν έκτακτα διοικητικά μέτρς για τις ανάγκες σε κάυσιμα , τρ´οφιμα και φάρμακα. Δεν υπάρχει τίποτε ακατόρθωτο ή πρωτοφανές σε όλα αυτά.

Η ιστορική εμπειρία δέιχνει ότι, αφου σπάσει η μέγγενη του σκληρού νομίσματος, η ανάκαμψη μπορεί να είναι ταχεία. Ανακτάται η εσωτερική αγορά και υπάρχει η δυνατότητα να προστατευτεί η απασχόληση, που είναι ο πρώτος στόχος. Θα μπουν έτσι οι βάσεις για μακροχρόνια αναζωογόνηση του παραγωγικού ιστού με πλήρες πρόγραμμα κοινωνικής αλλαγής υπέρ της εργασίας και εκ βάθρων  αλλαγή του κράτους και του πολιτικού συστήματος.
Η τραγική επιλογή της συμμετοχής στην ΟΝΕ σε συνδυασμό με την ανικανότητα των κυρίαρχων κοινωνικών στρωμάτων έχει φέρει την Ελλάδα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Παραμένει όμως απολύτως εφικτή η επίλυση της κρίσης με πρωτοβουλία των λαικών στρωμάτων προς το συμφέρον της κοινωνίας ολόκληρης. Η κρίση μπορεί όντως να γίνει ευκαιρία να αλλάξει η Ελλάδα σε προοδευτική κατέυθυνση.

Του Κώστα Λαπαβίτσα καθ. Οικονομικών στη σχολή SOAS  του Παν του Λονδίνου. Κυρ. Ελευθεροτυπία