Περί σκακιστικής προπόνησης

Ο Ηλίας Κουρκουνάκης είναι επαγγελματίας προπονητής από το 1985 και έχει συνεργαστεί με πολλούς συλλόγους σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Έχει πτυχίο Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο.Διετέλεσε Πρωταθλητής Νέων το 1978 και ισοβάθμησε στην 1η θέση του Πρωταθλήματος Ελλάδος 1982, ενώ εξακολουθεί και σήμερα να είναι από τους κορυφαίους Έλληνες σκακιστές, με πολλές διεθνείς διακρίσεις και νίκες επί ισχυρότατων αντιπάλων.www.chess.gr

(τον έχω γνωρίσει προσωπικά σαν σκακιστής στο σιμουλτανε επίδειξης την άνοιξη του 2006 στο Μουσείο Μπενάκη, του Nigel Short. Ηταν η ψυχή της διοργάνωσης.
Είναι όμως πασίγνωστος και έχει προσφέρει τα μέγιστα στον χώρο του σκακιστικού βιβλίου τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, και τα βιβλία του με τον τρόπο που είναι γραμμένα είναι συναρπαστικά για τους σκακιστές από το επίπεδο του αρχαρίου, και πάνω.
Το πάρα κάτω είναι μιά απόδειξη του πώς προσεγγίζει το ευάισθητο κομμάτι της σκακιστικής προπόνησης, είτε αυτή γίνεται οργανωμένη στις σκακιστικές λέσχες είτε προσωπικά στη σκακιέρα του σπιτιού μας.
Την έλαβα στο email μου και την μεταδίδω)

Στα πλαίσια συζήτησης που διεξάγεται στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα www.skakistiko. blogspot. com, δημοσίευσα σήμερα το ακόλουθο σχόλιο:

"Δεν υπάρχει μία και μοναδική «σωστή» μέθοδος επεξεργασίας σκακιστικού υλικού, σε έντυπη, ηλεκτρονική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή. Η μεθοδολογία της επεξεργασίας εξαρτάται κυρίως από το είδος της προπόνησης (π.χ. ατομική μελέτη, με ατομικό προπονητή, ομαδική προπόνηση, με ομαδικό προπονητή), από τους στόχους της προπόνησης (π.χ. πρωταθλητισμός, αθλητική ενασχόληση, ψυχαγωγία, ή κάποιο συνδυασμό τους), από το είδος του υλικού (π.χ. ασχολίαστες παρτίδες, σχολιασμένες παρτίδες, επιλεγμένες θέσεις, διάφορα είδη ασκήσεων, κλπ.), από το σκακιστικό μας επίπεδο και φυσικά από το χρόνο που διαθέτουμε.

Ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο του σκακιού είναι ότι σχεδόν όλα τα είδη υλικού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προπονητικούς στόχους, σχεδόν από κάθε ενδιαφερόμενο. Για παράδειγμα, όλοι όσοι έχουν παίξει έστω και μία επίσημη παρτίδα, μπορούν να μελετήσουν (π.χ.) τις αναμετρήσεις από το τελευταίο παγκόσμιο πρωτάθλημα, να τις αντιληφθούν στο επίπεδο κατανόησης που ήδη έχουν και να μάθουν από αυτές. Κατ’ επέκταση, τα καλύτερα σκακιστικά βιβλία είναι αυτά που επιτρέπουν τη μελέτη τους σε πολλά διαφορετικά επίπεδα.

Συναφής με αυτό το ζήτημα είναι η παρεξήγηση ότι ένα βιβλίο πρέπει να διαβάζεται από την αρχή μέχρι το τέλος. Ειδικά στο σκάκι, ένα βιβλίο μπορεί (και συχνά πρέπει) να μελετάται επιλεκτικά, ανάλογα με το επίπεδο και τους στόχους της μελέτης. Πολύ περισσότερο, ένα καλό βιβλίο μπορούμε (και συχνά πρέπει) να το επισκεπτόμαστε ξανά μετά από αρκετό καιρό, ώστε να ασχοληθούμε με το περιεχόμενό του από διαφορετική σκοπιά. Για παράδειγμα, νιώθουμε ότι καταλαβαίνουμε τα σχόλια με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι στην πρώτη ανάγνωση; Οι ασκήσεις επιλύονται με μεγαλύτερη ευχέρεια; Οι απορίες που μας δημιουργούνται είναι σε ανώτερο επίπεδο;

Μια καλή μέθοδος μελέτης παρτίδων είναι σε διάφορες φάσεις: αρχικά το παίξιμο της παρτίδας χωρίς ιδιαίτερη εμβάθυνση, ώστε να αντιληφθούμε τις γενικές κατευθύνσεις της, στη συνέχεια μελέτη των λεκτικών σχολίων, ώστε να αντιληφθούμε τη στρατηγική υποδομή της μάχης, και μετά μελέτη των βαριαντών που αναλύονται από τον σχολιαστή, ώστε να υπεισέλθουμε στις τακτικές λεπτομέρειες της σύγκρουσης.

Μια άλλη μέθοδος είναι να επιλέγουμε καλά αναλυμένες παρτίδες και να προσπαθούμε να αναπαράγουμε τις αγωνιστικές συνθήκες, κρύβοντας με ένα χαρτί την εξέλιξη και επιχειρώντας να μαντέψουμε τις επόμενες κινήσεις του ενός αντιπάλου."

Ηλίας Κουρκουνάκης