Τον χάζευα ενώ με πλησίαζε. Κομψότατος όπως πάντα, με το Hermes γιλέκο του και τα μανικετόκουμπα, να μοσχοβολάει τη γνώριμη κολόνια του. Φιληθήκαμε στην είσοδο ενός νεοκλασικού σπιτιού στα Πετράλωνα. Δημοφώντος και Υπερίωνος 1. Τόπος συγκέντρωσης των ΝΑ (Ναρκομανείς Ανώνυμοι). «Ένα νεοκλασικό σπίτι έχουμε πάλι για φόντο» του είπα και του χάιδεψα την πλάτη… Όπως πριν από 20 χρόνια. Στην αρχή σχεδόν της γνωριμίας μας… Σ΄ένα νεοκλασικό στο κέντρο της Αθήνας. Μόνο, που οι συνθήκες τότε, ήταν πολύ διαφορετικές.
Ο Βασίλης ήταν ναρκομανής. Τελειωμένος! Τον είχαν συλλάβει, πέρασε την ξεφτίλα του κρατητηρίου και όλα τα σχετικά και ενώ ήταν μέσα στα γραφεία της Γενικής Ασφάλειας πήδηξε από τον 3 όροφο. Μόλις το έμαθα, έσπευσα να τον επισκεφτώ στο νοσοκομείο, με την ευκολία του ανθρώπου που είναι εκτός κυκλώματος και δεν έχει τίποτα να φοβηθεί . Θυμάμαι τον αστυνόμο έξω από την πόρτα του δωματίου του, τη λέξη «κρατούμενος» να ηχεί παράταιρα, την έκπληξη του Βασίλη για την επίσκεψη, την ντροπή, το αδιέξοδο στο βλέμμα του… Γιατί πήγα; Μόλις μια εβδομάδα μετρούσε η γνωριμία μας… «Δεν πιστεύω στους κεραυνοβόλους έρωτες αλλά στις κεραυνοβόλες φιλίες» μου είχε πει κάποτε ο Γιώργος Παπαστεφάνου σε μια συνέντευξη. Μάλλον είχε δίκιο. Η επόμενη σκηνή παίχτηκε στο σπίτι του, οδός Ασκληπιού. Ο Βασίλης μέσα στον απόλυτο γύψο, καθώς είχε σπάσει ότι διέθετε σε κόκαλο και η μάνα του όρθια στο πλάι του με τα χέρια διπλωμένα στο στήθος. Γλυκιά, πονεμένη Παναγία σε Βυζαντινή εικόνα…Τα παντζούρια κλειστά, ψωφόκρυο, μια σόμπα σβηστή στην άκρη. Ο Βασίλης μας σύστησε και ίσως για να «σκουντήσουμε» τη στιγμή, εκείνη έτριψε τις παλάμες της και είπε «σαν να ζέστανε λίγο το σπίτι!» . Μετά κοντοστάθηκε, χαμογέλασε και συμπλήρωσε «είναι που μπήκαν άνθρωποι».
Έναντι μελλοντικών κερδών
Παρά τις περιπέτειες… Αν κλείσω τα μάτια μου και μου πεις το όνομα «Βασίλης» θα έρθει αμέσως στο μυαλό μου η λέξη «εκλεκτός». Και μαστουρωμένος κομψός πάλι ήτανε. Η μάνα του καθαρίστρια αλλά εκείνος λόρδος. Όχι από ψώνιο αλλά από έμφυτη αγάπη για το ωραίο (για το οποίο μάλιστα ξόδευε «έναντι μελλοντικών κερδών»). Κάποτε ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, σε μια συνέντευξή του είπε «έλεγα στους βασανιστές μου ανακρίνετέ με, βασανίστε με, σκοτώστε με αλλά στον πληθυντικό». Αχ βρε Βασίλη …Πώς σου πάει αυτή η φράση …Ο Βασίλης ήταν εκλεκτός εκ γενετής .
Μετά χαθήκαμε αλλά πάντα ενδιαφερόμουν να μαθαίνω νέα του. Όλα έδειχναν ότι ο Βασίλης ήταν μια χαρά… Καθαρός! Την είχε σκαπουλάρει… Μάλλον όχι απλώς σκαπουλάρει… Είχε ανθίσει! Δούλευε, έβγαζε χρήματα, πλήρωνε τις υποχρεώσεις που είχε δημιουργήσει (δεδομένου ότι το -έναντι μελλοντικών κερδών- , είχε μετατραπεί σε βαρβάτα χρέη), έχαιρε απόλυτου σεβασμού και αναγνώρισης στο επαγγελματικό του χώρο, έδρεπε δάφνες…Σωστό παράδειγμα! Όποτε τον συναντούσα τον ξεμάτιαζα στα κρυφά όπως συνηθίζουν οι ελληνίδες μαμάδες. Τα πράγματα στο μυαλό μου ήταν απλά… Ο Βασίλης ήταν κάποτε ναρκομανής, τα κατάφερε και είναι καθαρός. Πανεύκολα και απλούστατα… Έρμη απονήρευτη Ρέα! Μέχρι που κάποια στιγμή, διαπίστωσα ότι ο Βασίλης, αν και χρόνια «καθαρός» συνέχιζε να επισκέπτεται ανελλιπώς την ομάδα των Ν.Α Ναρκομανείς Ανώνυμοι γιατί όπως μου εξήγησε «ποτέ δεν δικαιούσαι να πεις ότι ξεμπέρδεψες με τα ναρκωτικά». Άρχισα λοιπόν να τον ρωτάω περισσότερα για το πρόγραμμα των ΝΑ και τα βήματα της σωτηρίας του.. Και όταν τον παρακάλεσα να παρακολουθήσω μια συνάντησή τους δέχτηκε πρόθυμα να με βοηθήσει να «εισχωρήσω».
Πρώτο βήμα
Ήταν Δευτέρα. Ανοιχτές οι πόρτες των ΝΑ για το κοινό. Ο καιρός ανοιξιάτικος, τα παράθυρα του νεοκλασικού ορθάνοιχτα. Ένας ένας μαζεύονταν. Νέοι άνθρωποι οι περισσότεροι ή μάλλον απίστευτα νέοι …Γαμώτο! Αγκαλιάζονταν μεταξύ τους. Όλοι με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Σφιχτοδεμένα και τραμπαλίζοντας μερικά δευτερόλεπτα ο ένας πάνω στο βάρος του άλλου. Η ζωή τους έτσι κι αλλιώς μια τραμπάλα. Μια πάνω, μια κάτω… Βοήθα Θεέ μου να ισορροπήσει! Καθώς στην αρχή, από αμηχανία, δυσκολεύομαι να τους κοιτάξω στα μάτια μελετάω τα παπούτσια τους… Μεγάλος καταδότης της κοινωνικής τάξης του ανθρώπου. Διαπιστώνω αυτόματα ότι σ΄ αυτό το χώρο χωράνε οι πάντες! Μια κοινωνία που συμβιώνει πέρα από οικονομικές ή κοινωνικές ή φυλετικές διαφορές. Περίεργα «υγιής» … (Ακούγεται αστείο αλλά σε αυτό τον χώρο θα ζήσω περισσότερες στιγμές υγείας απ΄ότι στον απ΄έξω) . Και μετά το βλέμμα ανεβαίνει διστακτικά στα μάτια. Στον καθρέφτη της ψυχής …Άλλα γελαστά , άλλα πονεμένα , άλλα θολά, μερικά μαστουρωμένα, πολλά γαλήνια, πολλά αγριεμένα. Γιατί ματάκια μου; Μόνο που τα «γιατί» δε σώζουν…
Η αίθουσα γεμάτη, η ώρα 8.00 και η συνάντηση αρχίζει με μια συγκεκριμένη ιεροτελεστία. Σεβόμενη απόλυτα την ανωνυμία τους αλλά και εκτιμώντας τον αγώνα που κάνουν, για τις ανάγκες αυτής της παρουσίασης θα αναφέρομαι στους ομιλητές με νούμερα. Ο 1 παίρνει το λόγο «Είμαι ο 1 και είμαι ναρκομανής. Αρχίζοντας θα κάνουμε ενός λεπτού σιγή για τον ναρκομανή που υποφέρει και αυτόν που έχει πεθάνει» .
Μετά κάποιος άλλος θα διαβάσει αποσπάσματα από το Λευκό Βιβλιαράκι που γι΄αυτούς είναι ευαγγέλιο. « Δεν χρειάζεται να σκεφτούμε ποιος είναι ναρκομανής. Ξέρουμε. Ζούσαμε για να παίρνουμε και παίρναμε για να ζούμε. Το ΝΑ είναι μια μη κερδοσκοπική αδελφότητα. Είμαστε ναρκομανείς σε ανάρρωση που συναντιόμαστε τακτικά για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο να μείνουμε καθαροί. Είναι ένα πρόγραμμα πλήρους αποχής από τα ναρκωτικά. Δεν συνδεόμαστε με κανέναν άλλο οργανισμό, δεν έχουμε έξοδα εγγραφής, εγγυήσεις να υπογράψουμε ή υποσχέσεις να δώσουμε σε κανένα. Ο νεοφερμένος είναι το σπουδαιότερο πρόσωπο σε οποιαδήποτε συγκέντρωση.
Έχουμε μάθει από την ομαδική μας εμπειρία ότι αυτοί που συνεχίζουν να έρχονται τακτικά στις συγκεντρώσεις μένουν καθαροί. Είμαστε εδώ γιατί βλάψαμε πολλούς ανθρώπους αλλά περισσότερο απ΄ όλους βλάψαμε τον εαυτό μας . Εάν είσαι σαν κι εμάς, ξέρεις ότι ένα είναι πάρα πολύ και χίλια δεν είναι ποτέ αρκετά. Το σκεπτικό ότι το αλκοόλ δεν είναι ναρκωτικό έχει οδηγήσει πολλούς σε υποτροπή . Οι ΝΑ νοιώθουμε ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την αρρώστια του εθισμού είναι ρεαλιστικός και πρακτικός γιατί η θεραπευτική αξία ενός ναρκομανή που βοηθάει έναν άλλο ναρκομανή δεν έχει παράλληλο» . Μετά κάποιος θα διαβάσει τον δωδεκάλογο των ΝΑ ή αλλιώς τα 12 βήματα όπως τα λένε τρυφερά . Ας αναφέρουμε το πρώτο που είναι πολύ σημαντικό « Παραδεχτήκαμε ότι είμαστε ανίσχυροι ως προς τον εθισμό μας και η ζωή μας είχε γίνει ακυβέρνητη».
Και μετά άρχισαν οι εκμυστηρεύσεις, οι μονόλογοι… Τι μονόλογοι!
-Είμαι ο 3 και είμαι ναρκομανής. Στη ζωή μου είχα πολλούς τρόπους «να βολευτώ» αλλά κάποτε τελείωσαν κι αυτοί κι έμεινα ακυβέρνητος πολλά χρόνια. Ήμουν συνέχεια δυστυχισμένος και ψεύτης. Επιβίωνα πιασμένος από τα ελαττώματά μου. Κι όταν καθάριζα, γιατί έχω περάσει από πολλά στάδια, ήταν πάλι χειρότερα από κόλαση γιατί πώς να το πω… Δεν άντεχα να είμαι μέσα στα παντελόνια που φορούσα. Κι έλεγα κατά διαστήματα «άντε ένα τσιγαράκι, δεν πειράζει» και μετά έπινα τον κ*λο μου. Δεν είχα δουλέψει δηλαδή με τον εαυτό μου. 34 χρόνια πιανόμουν από τ΄αρ*ίδια μου για να δικαιολογήσω την ύπαρξή μου. Την υποτροπή δεν την εύχομαι ούτε στον εχθρό μου. Μετά το τελευταίο γαμ*σι λοιπόν , αποφάσισα να δουλέψω αυτό το πρώτο βήμα. Τώρα πια, για πρώτη φορά είμαι αυτοσυντήρητος. Μπορώ και αντέχω. Μου πήρε πολλά χρόνια. Τελικά είναι μια διαδικασία ωρίμανσης. Ξέρω πια σε τι είμαι ανίσχυρος και τ΄ αποφεύγω»
-Είμαι ο 4 και είμαι ναρκομανής. 1 μήνα από υποτροπή μετά από 9 χρόνια καθαρός. Όσο θυμάμαι τα παιδικά μου χρόνια πιστεύω ότι ήμουν ναρκομανής πριν γίνω. Έκλεβα λεφτά από τους γονείς μου, τσακωνόμουν. Λειτουργούσα με θυμό που έκρυβε θλίψη. Τα ναρκωτικά λοιπόν στην αρχή ήταν φάρμακο. 8 χρόνια πρέζα, 11 με ναρκωτικά. Μέχρι που χτύπησα πάτο. Πήγα για αποτοξίνωση και εκεί στη κλινική έμαθα για τους ΝΑ. Άρχισα να πηγαίνω στην ομάδα αλλά συγχρόνως δεν ήμουν καλά. Φοβόμουν και τον ίσκιο μου. Άρχισα και ψυχοθεραπεία. Άρχισα να τα βρίσκω με τον εαυτό μου. Μάλιστα σπούδασα και ψυχολογία και ήμουν άριστος φοιτητής. Για 9 χρόνια καθαρός. Αλλά μετά ξέκοψα από την ομάδα. Πίστεψα ότι ήμουν Ο.Κ. Ξέκοψα από το κοπάδι …Άρχισα με αλκοόλ για δήθεν κοινωνική προσέγγιση. Άρχισα να γίνομαι αυτοκαταστροφικός. Μετά πήγα στην Ομόνοια και άρχισα περιστασιακή χρήση. Τότε κατάλαβα… Δεν ήθελα να χαλάσω ότι είχα κάνει, ότι είχα καταφέρει. Έσκυψα το κεφάλι κάτω και ήρθα. Αισθάνομαι ότι ανήκω εδώ. Είμαι πια 1μιση μήνα καθαρός. Άρχισε πάλι η επικοινωνία με τον εαυτό μου. Το πρώτο βήμα. Το είναι τελικά η βάση.
- Είμαι ο 5 και είμαι ναρκομανής. Είμαι καθαρός 1 χρόνο αλλά έχω ξεκινήσει μια εξάρτηση πια από τον τζόγο. Γιατί ρε γαμώτο; Δε μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει Θυμώνω με τον εαυτό μου. Γιατί ρε πούστη μου να είμαι τόσο ανίσχυρος; Κόβω τον τζόγο, αρχίζω με γυναίκες. Επί πληρωμή, δε γουστάρω δεσμεύσεις και τέτοια. Δεν θέλω αγάπες. Αλλά αν είναι όντως, αυτό που θέλω, γιατί δεν νιώθω καλά; Τι μου φταίει; Θα το βρω! Δε θέλω να μιλήσω άλλο.
- Είμαι ο 6 και είμαι ναρκομανής. 5 μήνες καθαρός. Σήμερα μου μίλησε μια γυναίκα γλυκά και είναι όλη η μέρα μου ωραία. Αλλά γαμώτο μου, μπορεί να κυλάει η μέρα επειδή μου μίλησε μια γυναίκα; Δε στηρίζομαι ακόμα στα πόδια μου και τσατίζομαι γι αυτό. Μου τη σπάει γαμώ το μπελά μου!
-Είμαι ο 7 και είμαι ναρκομανής. 2 χρόνια καθαρός και είμαι αισιόδοξος. Θα μου πεις εγώ και στα κρατητήρια αισιόδοξος ήμουν. Πριν από λίγο βέβαια άκουσα το παλικάρι… Μετά από 9 χρόνια καθαρός! Ρε γαμώτο… Φρικάρησα αλλά κι αυτό μάθημα είναι. Σας ευχαριστώ γιατί όποτε έρχομαι εδώ συνειδητοποιώ ότι, αφού μπορείτε εσείς, μπορώ και εγώ. Δεν είναι η ζωή μου μες την ευτυχία αλλά είναι καλλίτερα απ΄ότι ήταν μέσα στη μαστούρα. Πώς να το πω; Χωράω πια στον εαυτό μου. Είμαι αισιόδοξος!
-Είμαι ο 8 και είμαι ναρκομανής. Είμαι 10 χρόνια καθαρός. Πολλές στιγμές αμφιταλαντεύτηκα, έφτασα στο τσακ. Τελικά ξέρω ότι πρώτα θα πεθάνω και μετά από μερικά λεπτά ίσως φύγει η εξάρτηση αφού μου κλείσει ενδεχομένως για μια φορά ακόμα προκλητικά το μάτι. Αλλά πλέον μπορώ και αντέχω . Είμαι 10 χρόνια καθαρός και σας ευχαριστώ.
Γενέθλια
Μια κοπέλα στο βάθος της αίθουσας δε μίλησε. Τα χέρια της έτρεμαν, το βλέμμα αλλού, κατά διαστήματα κοιμόταν. «Δεν έχει σημασία είπε το φιλαράκι μου. Αρκεί που ήρθε! Έστω και σ΄ αυτήν την κατάσταση. Όλοι κάπως έτσι πρωτοήρθαμε».
Το 1 που συντόνιζε τη συνάντηση ρώτησε «Είναι κανείς που θέλει να γιορτάσει σήμερα γενέθλια ;» Δυο χέρια σηκώθηκαν.
«Είμαι το 20 και είμαι ναρκομανής. Γιορτάζω 4 μήνες καθαρή!» Όλοι άρχισαν να χτυπάνε παλαμάκια. Μέχρι που σηκώθηκε ένα πανέμορφο αγόρι και στάθηκε προσοχή…. Σαν σε έπαρση σημαίας ζωής…
«Είμαι το 30 και είμαι ναρκομανής. Γιορτάζω μια μέρα καθαρός».
Τα μάτια όλων λάμψανε. Χειροκροτούσαν σαν τρελοί. Σφύριζαν, τον αγκαλιάζανε… Για φαντάσου! Μια κοινότητα που ξέρει να γιορτάζει τη μια μέρα…
Μετά σηκώθηκαν για την Προσευχή. «Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να δέχομαι τα πράγματα που δεν μπορώ ν΄αλλάξω. Το κουράγιο ν΄αλλάξω αυτά που μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά» .
Απογραφή
Τον Βασίλη, ισχυριζόμουν ότι τον ξέρω 20 χρόνια. Τελικά μόνο μετά από εκείνη τη συνάντηση τον γνώρισα αληθινά... Υπερίωνος και Δημοφώντος 1 στα Πετράλωνα. Φεύγοντας τον φίλησα και του μίλησα στον πληθυντικό … «Μπα τι έπαθες ξαφνικά;» αναρωτήθηκε «Βασίλη μου, ευλογημένες οι σχέσεις μας με ανθρώπους που ξεκινάνε από τον ενικό για να καταλήξουν στον πληθυντικό. Σήμερα που κατάλαβα πόσο αγώνας χρειάζεται για την απεξάρτηση, νιώθω την ανάγκη να πω σε σένα και σε όσους αγωνίζονται …«Χάρηκα που σας γνώρισα ! Μη σταματήσετε ποτέ τον αγώνα! Είστε μοναδικοί, σπουδαίοι, αξιοθαύμαστοι! Γιατί πόσοι νομίζετε άνθρωποι έχουν σκεφτεί ή τους έχει προτρέψει μια ομάδα να κάνουν «μια ερευνητική και άφοβη ηθική απογραφή του εαυτού τους » ;Και το άντεξαν, ρε γαμώτο….Το άντεξαν!
της Ρέας Βιτάλη
από το
