Κυριακή, Απριλίου 01, 2012

Μυρεψοί και Άγιο Μύρο

Πλησιαζει το Πάσχα και ένας φίλος μου πηγάινει Κωνσταντινούπολη όπου στο Φανάρι θα τελεστεί η διαδικασία της δημιουργίας του Αγίου Μυρου με πρωτεργάτες τους άρχοντες μυρεψους. Ειναι πολυ σημαντική και συμβολική διαδικασία για την Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη που δεν τελείται κάθε χρόνο .
Ας δούμε όμως τι ακριβώς γίνεται .



Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Άγιο Μύρο
Άγιο Μύρο ονομάζεται ένα μείγμα λαδιού και 57 διαφορετικών φαρμακευτικών φυτών και αρωματικών ουσιών, το οποίο παρασκευάζεται κατ' αρχαίο προνόμιο αποκλειστικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, κάθε δέκα περίπου χρόνια, και κατόπιν αποστέλλεται σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί κατά το μυστήριο του χρίσματος (μετά τη βάπτιση). Ονομάζεται και «έλαιον ευχαριστίας», «έλαιον χρίσεως», «χρίσμα ευχαριστίας», «χρίσμα επουράνιον».

Ιστορία

Η παρασκευή (έψηση) του Αγίου Μύρου βασίζεται στην περιγραφή του Μωυσή στο Βιβλίο της Εξόδου (Έξοδος λ΄ 22-25), όπου αναφέρεται: «καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων· καὶ σὺ λάβε ἡδύσματα, τὸ ἄνθος σμύρνης ἐκλεκτῆς πεντακοσίους σίκλους καὶ κινναμώμου εὐώδους τὸ ἥμισυ τούτου διακοσίους πεντήκοντα καὶ καλάμου εὐώδους διακοσίους πεντήκοντα καὶ ἴρεως πεντακοσίους σίκλους τοῦ ἁγίου καὶ ἔλαιον ἐξ ἐλαιῶν εἲν καὶ ποιήσεις αὐτὸ ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον, μύρον μυρεψικὸν τέχνῃ μυρεψοῦ· ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον ἔσται».
Το Άγιο Μύρο ξεκίνησε να παρασκευάζεται τον 2ο μ.Χ. αιώνα, όταν ο Χριστιανισμός επεκτάθηκε πολύ γεωγραφικά, προκειμένου να μπορεί να τελείται το μυστήριο του χρίσματος σε απομακρυσμένες περιοχές όπου δεν μπορούσαν να πάνε οι Απόστολοι, που έχοντας την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ήταν οι μόνοι που μπρούσαν να τελέσουν το μυστήριο. Ως τον 8ο αιώνα, το δικαίωμα παρασκευής Αγίου Μύρου είχαν όλοι οι επίσκοποι. Σιγά σιγά όμως το δικαίωμα αυτό περιορίστηκε στους Πατριάρχες και κατόπιν στον Οικουμενικό Πατριάρχη, για λόγους διοικητικής τάξης και ενότητας των εκκλησιών.
Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες που υπάρχουν, Άγιο Μύρο παρασκευάστηκε:
Το 1208 επί Πατριαρχίας Μιχαήλ Δ΄ (στη Νίκαια)
Το 1705 επί Πατριαρχίας Γαβριήλ Γ΄
Το 1759 επί Πατριαρχίας Σεραφείμ Β΄
Το 1833 επί Πατριαρχίας Κωνσταντίου Α΄
Το 1856 επί Πατριαρχίας Κύριλλου Ζ΄
Το 1865 επί Πατριαρχίας Σωφρονίου Γ΄
Το 1879 επί Πατριαρχίας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1890 επί Πατριαρχίας Διονυσίου Ε΄
Το 1903 επί Πατριαρχίας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1912 επί Πατριαρχίας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1928 επί Πατριαρχίας Βασιλείου του Γ΄
Το 1939 επί Πατριαρχίας Βενιαμίν
Το 1951 επί Πατριαρχίας Αθηναγόρα
Το 1960 επί Πατριαρχίας Αθηναγόρα
Το 1973 επί Πατριαρχίας Δημητρίου
Το 1983 επί Πατριαρχίας Δημητρίου
Το 1992 επί Πατριαρχίας Βαρθολομαίου
Το 2002 επί Πατριαρχίας Βαρθολομαίου
[
Συστατικά

Τα συστατικά του Αγίου Μύρου αλλάζουν από εποχή σε εποχή. Η πρώτη γραπτή συνταγή, σε βερβερινό κώδικα του 8ου αιώνα, αναφέρει 13 υλικά. Αυτά αυξομειώνονταν κατά καιρούς από τους αρμόδιους για την παρασκευή «μυρεψούς» και είναι καταγεγραμμένα στην τυπική διάταξη της Συνοδικής εν Μόσχα Βιβλιοθήκης, στο Ευχολόγιο του Γκόαρ και στο Μέγα Ευχολόγιο. Το 1951, επί πατριαρχίας Αθηναγόρα, οριστικοποιήθηκε ο αριθμός των συστατικών σε 57.
Τα κυριότερα αυτών είναι: αγγελική, αριστολοχία, άσσαρο, βαλσαμέλαιο, βατάνι άκαιρο, δρόγες, ελαιόλαδο, ελένιο, εχινάνθη, ζινγκίβερη, ζουτομπά, ίριδα, καγχρεά, κανέλα, καρποβάλσαμο, καρυοφύλλι, κάσσια μαύρη, κελτικό, κιννάμωμο, κόρο, κρασί, κύπερι, λάβδανο, μάκαρι, μαστίχα Χίου, ματλαία ελαίου, μητζόκοκκαμύρα, μυροβάλανο, νάρδος, ξυλοβάλσαμο, πέτιτο, πιπέρι μαύρο, ροδέλαιο (αποστέλλεται από το Πατριαρχείο Βουλγαρίας), σάψιχο, σμύρνα, στάχο, στύρακας, τερεβινθίνη, τζιτζίβερι, φύλλα ινδικού. Βασικό συστατικό επίσης είναι και ο μόσχος, φυσική αρωματική ουσία που εξάγεται από τον αδένα ενός είδους ελαφιού και αποτελεί ένα από τα πιο ακριβά συστατικά της αρωματοποιίας.

Διαδικασία παρασκευής

Το Άγιο Μύρο παρασκευάζεται με απόφαση της Συνόδου του Πατριαρχείου, όταν αυτή διαπιστώσει ότι το Μύρο τελειώνει, κάτι που στη σύγχρονη εποχή συμβαίνει περίπου κάθε δέκα χρόνια. Την παρασκευή επιβλέπουν δυο επιτροπές, η εκκλησιαστική που αποτελείται από ιερείς και η επιτροπή κοσμητόρων που περιλαμβάνει σχετικούς με το τεχνικό μέρος της παρασκευής χημικούς, φαρμακοποιούς και εμπόρους αρωματικών ειδών, της οποίας προεδρεύει ο Άρχων Μυρεψός. Η έψηση του Μύρου γίνεται κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα, από την Κυριακή των Βαΐων έως και τη Μεγάλη Πέμπτη. Η έψηση του Μύρου γίνεται σε ειδικό Κουβούκλιο, το οποίο υπάρχει στο Πατριαρχείο.
Την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα γίνεται από τον Πατριάρχη ευλογία των κοσμητόρων και Μικρός Αγιασμός των σκευών και υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή του Μύρου. Στο τέλος του αγιασμού ο Πατριάρχης, αφού βάλει ορισμένα από τα υλικά στους λέβητες, ανάβει τη φωτιά για το ψήσιμο, που καίει με κομμάτια παλαιών εικόνων, φθαρμένα εκκλησιαστικά έντυπα, καθώς και άχρηστα ξύλα από διάφορα μέρη ναών. Τη Μεγάλη Τρίτη γίνεται μνημόσυνο αυτών που έχουν δωρίσει χρήματα ή είδη για την παρασκευή του Μύρου καθώς και ανάγνωση του Ιερού Ευαγγελίου. Τη Μεγάλη Τετάρτη συμπληρώνεται το μίγμα στους λέβητες με τον μόσχο και τα διάφορα βότανα, και ολοκληρώνεται έτσι η παρασκευή του Μύρου, που τοποθετείται σε αργυρά δοχεία. Τέλος το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο Όρθρος στο παρεκκλήσι του Αγίου Ανδρέα. Κατόπιν διεξέγεται λιτανεία στο εσωτερικό της Πατριαρχικής Αυλής, στην οποία το Μύρο μεταφέρεται από 24 αρχιμανδρίτες που κρατούν τα 12 μεγάλα αργυρά δοχεία και τελευταίο τον Πατριάρχη με μια μικρή Μυροθήκη. Παρίστανται επίσης διπλωμάτες και εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους. Η τελετή ολοκληρώνεται με Θεία Λειτουργία, κατά τη διάρκεια της οποίας ευλογείται και καθαγιάζεται το Άγιο Μύρο. Κατόπιν το Μύρο μεταφέρεται και αποθηκεύεται στα μεγάλα δοχεία του Μυροφυλακίου, στον Πύργο του Πατριαρχείου. Από εκεί διανέμεται στις Ορθόδοξες Εκκλησίες.


Εκτός από το μυστήριο του χρίσματος, κατά το οποίο η χρήση Αγίου Μύρου συμβολίζει τη μετάδοση των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος στο βαπτιζόμενο, το Άγιο Μύρο χρησιμοποιείται και:
Για το χρίσμα ανθρώπων που προσέρχονται στην Ορθοδοξία από άλλα δόγματα, των οποίων γίνεται δεκτή η προηγούμενη βάπτιση
Στα εγκαίνια ναών, για τον καθαγιασμό της Αγίας Τράπεζας
Στην καθιέρωση ιερών αντικειμένων και εικόνων
Στη στέψη ορθοδόξων Βασιλέων και Αυτοκρατόρων
Στην ανακομιδή ιερών λειψάνων


Ο Μυρεψός
Μυρεψός είναι αυτός που ψήνει το Αγιο Μύρο. Είναι δουλειά που γίνεται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Μάλλον ιδιότητα μπορεί να χαρακτηριστεί, γιατί  γίνεται μια φορά κάθε δέκα χρόνια.

Το ψήσιμο του Αγίου Μύρου είναι θεσμός που ανάγεται στον Β΄μ.Χ.αιώνα.

Παρασκευάζεται από πενήντα επτά είδη. Η βάση είναι το ελαιόλαδο και άλλες ουσίες που συμβολίζουν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τα οποία δέχεται ο Ορθόδοξος Χριστιανός κατά την βάπτισή του. Ο σημερινός Αρχων μυρεψός είναι βιοχημικός στο επάγγελμα. Σε ένα εγχειρίδιο παρασκευής και έψησης του Αγίου Μύρου, τονίζει τις δυσκολίες που κατά καιρούς συνάντησε το Πατριαρχείο και έτσι φτάνει σήμερα να αντικαθιστά μερικά συστατικά με άλλα.

Το 2002 γράφει, αντικαταστήσαμε την αλκοόλη ως εκχυλιστικό μέσο, με ένα νέο οργανικό προϊόν, για την εκχύλιση των διαφόρων συστατικών.

Σχετικά με την προεργασία ο Αρχων μυρεψός αναλύοντας την διαδικασία παρασκευής του Αγίου Μύρου λέει, για να είναι κατάλληλα τα συστατικά, πρέπει αυτά να διαλύονται στο νερό.

Οι μυρεψοί μάλλον είναι ομάδα που έχει Άρχοντα, μυρεψούς, Κοσμήτορα και άλλους. Η διαδικασία παρασκευής του μύρου αρχίζει την Κυριακή των Βαϊων και τελειώνει την Μεγάλη Πέμπτη. Γίνονται πολλές τελετουργίες και προσευχές και κατά την Παρασκευή, τη μεταφορά και τη φύλαξη. Γίνεται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σε ειδική αποθήκη. Η φύλαξής του γίνεται ,σε μικρά και μεγάλα  αργυρά και αλαβάστρινα δοχεία. Από εκεί γίνεται η διανομή σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Οταν όλα είναι έτοιμα, ο Πατριάρχης λέει στις προσευχές του, σφραγίζοντας δύο και τρείς φορές τα δοχεία, τα εξής.

Και έστε τα ελέη του Μεγάλου Θεού, εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμήν.

Όταν ο παπάς βαπτίζει το μωρό, λέγει ειδική ευχή για το μύρωμα. Όταν παραδίδει το παιδί στη μάνα λέει πάλι.

Σας παραδίδω το παιδί, βαπτισμένο, μυρωμένο και απ'; το Θεό παραδωμένο.

Για να γίνει κάποιος μυρεψός, πρέπει να κατέχει κάποια θέση στο Πατριαρχείο. Δεν μπορεί να γίνει κάποιος τυχαία, γιατί η όλη κατεργασία απαιτεί γνώσεις ειδικές και λεπτομέρειες στις ποσότητες των υλικών, στο είδος τους, στο βαθμό κατεργασίας, τελικής παρασκευής και φύλαξης.

Τυχεροί λοιπόν και ευλογημένοι είναι όσοι είναι μυρεψοί.

http://laografos.pblogs.gr/2008/03/o-myrepsos.html

Δεν υπάρχουν σχόλια: